TOKAT SELÇUKLU CAMİLERİ  VE TOKAT MEVLEVİHANESİ

 Alaca Mescit Cami

       Genel Özellikler

    Alaca Mescit Cami’nin üç tane kitabesi bulunmakatadır.Avlu duvarının sokağa bakan cephesinde yer alan çeşmeye ait kitabe,cami giriş kapası üzerindeki kitabe ve diğeride minere kaidesinde yer almak üzere bu üç kitabeden anlaşıldığına göre cami,Alaeddin Keykubat döneminde H.700(M.1300)lü yıllarda İbrağim oğlu Abdülaziz tarafından inşa ettirilmiş,II.Bayezid zamanında 1505-1506 yıllarında yenilenmiştir.1939 depreminde hasar gören minare yenilenmiş,1952 yılında da son cemaat yeri onarılmıştır.

   Cami’nin mihrap önündeki istridye yivli tromp geçişli kubbeyle örtülü kare mekanı,kuzeyde yer alan ortadaki kubbe,yanlardaki tonoz  örtülü üç bölümlü mekanla genişletilmiştir.Kare mekanın kubbesi sekizgen kasnak üzerinde yükselir ve dıştan kremit kaplı konik külahla örtlüdür.Kuzeyde yer alan kapıyla girilen harim,çift sıra düzenlenmiş pencerelerle aydınlatılmaktadır.Yapı yığma duvar tekniği ile inşa edilmiş beden duvarlarında moloz taş;minare kaidesi,pencere söverleri ve kemerlerde düzgün kesme taş kullanılmıştır.Tuğla malzeme üst örtü ,minare gövdesi ve batı cephede tercih edilmiştir.Giriş kapısı ise mermerdendir.Harimde kubbeye geçiş elamanları kalemişleriyle bezenmiştir.

   Mimari Elamanlar

          Taç Kapı

    Yapıya kuzeyde yer alan bir taçkapıyla girilmektedir.Taç Kapı sade süsleme unsuruna yer verilmemişir ve mermer malzelmeli,kapı kanatları ahşaptandır.

        Mihrap,Minber,Vaaz Kürsüsü

    Mihrap kısmı güneyde yarım daire niş şeklinde sade ve mukarnas kavsaralıdır.Minber orijinal değildir.Yapıda vaaz kürsüsü bulunmaktadır.

        Minare,Müezzin Mahfili

   Minare 1939 depreminde hasar görmüş ve tamir edlimiştir.kuzeybatı köşede yer alan Minrenin kaidesi çokgen ve  kesme taş,gövde kısmı ise silindirik Tuğla malzemeli,tek şerfeli olarak inşa edilmiştir.Minare üzerinde geometrik sülemelere yer verilmiştir.Yapıda müezzin mahfili yer almamaktadır.

       Son Cemaat Yeri,Şadırvan
 

    Son cemaat yeri 1952 yılında onarım görmüştür.Üç bölümlü bir mekandır üzeri tonoz ile örtülüdür.Yapıda ayrıca Şadırvan  kısmıda bulunmakatadır ahşap malzemeli süzleme unusuru bulunmamaktadır.

       Pencere ve Aydınlatma Sistemi

  Pencereler çift sıra olarak düzenlemişti.Ön cephe yarım daire şeklinde pencerelere yer verilmiştir.Günümüz teknojisiylede elektrik kullanılarak avizelerle aydınlatılmaktadır.

 

 

Garipler Camii

       Genel Özellikler

  Tokat il merkezi pazarcık mahallesi’nde bulunan Garipler Cami,minaresinde yer alan yeşil sırlı tuğlalardan dolayı halk arasında Yeşil Minareli Cami olarak bilinir.Yapını tek kitabesi,mihrabın sağ alt  köşesinde yer alan onarım kitabesidir.Hacı Seyyid Ali Paşa’nın’’Mücedded Anadolu Rab-ı Aşar’’isimli 600 no.lu defterde kayıtlı H.1022(M.1604)Tarihli vakfiyesinde,Yazıcık(Pazarcık)Mahallesi’ndeki Garipler Caminin Danişmentli Melik Gazi tarafından inşa ettirildiği belirtilmektedir.Genel olarak yapının danişmend Melik Gazi tarafından 11.yy sonu son çeyreğinde inşa ettirildiği kabul edilmektedir.Kareye yakın dikdörtgen planlı camide harim ortada dört kalın paye ve bu payeler arasına yerleştirilmiş dört sütun üzerine oturan pandantif geçişli kubbeyle örtülüdür.Kubbeyi dört yönden beşik tonoz örtülü mekan çevrelemektedir.Kuzey bölümde bulunan beşik tonozlu bölümün ortasında sekiz dilimli küçük bir kubbe yer almaktadır.Yakın zamanda doğu ve batı kanatlar kadınlar mahfiline dönüştürülmüştür.Kuzey doğu köşeye eklenmiş abdestlik bölümünde camiye giriş sağlanmaktadır.Beden duvarları kaba yonu taşla yığma duvar tekniğinde inşa edilmiş yapıda,üst örtü ise tuğla malzemeli olarak yapılmıştır.

  Mimari Elemanlar

       Taç Kapı

     Yapıya kuzeydoğu köşesine eklenmiş abdestlik bölümünden girilmektedir.sade açıklık bir kapıdır.Süsleme unsuru kapıda bulunmamaktadır.

      Mihrap,Minber,Vaaz Kürsüsü

     Mihrap mukarnaslı bir yapıya sahip üç tafadan kabartma ayet bordürü çevrelemektedir.Taştan bir mihraba sahiptir.Minber ahşaptan yapılmıştır orijinal değildir.Yapıda vaaz kürsüsü  bulunmaktadır.

      Minare,Müezzin Mahfili

     Minare kuzeydoğu köşede yer almaktadır.silindirik gövdeli,tek şerefelive tuğla malzemeli vede minarenin peteklik kısmında yeşil sırlı tuğla bezemeler vardır.Yapıda müezzin mahfiline yer verilmemiştir.Yanlız yapının doğu ve batı kanatları yakın zamanda kapatılarak kadınlar mahfiline dönüştürlmüştür.     

     Son Cemaat Yeri,Şadırvan

  Son cemaat yeri sonradan yapılımıştır basit şekildedir.Üzeri modern örtü sistemleriyle kapatılımıştır.Yapıda şadırvan bulunmamaktadır.

     
    Pencere ve Aydınlatma Sistemi

  Yapının kuzey,güney ve doğu cephelerde beden duvarına açılmış üç sıralı mazgal pencereler ve kubbeye açılmış dört pencere ile aydınlatma sağlanamaktadır.Ayrıca Avize sistemi bulunmaktadır.

 
 

ANKET:https://docs.google.com/forms/d/1bydxb0WtcVyD4Nj8vw6PwiWjlwhifgaUBrgy6Ko_8oo/edit?usp=drive_web

 

 

             

 

 

 

belekli007@gmail.com